توسعه اکوتوریسم پایدار روستایی با تأکید بر فناوری اطلاعات (مطالعه موردی: جزیره قشم)

اکوتوریسم یکی از مهمترین فعالیت‌های اقتصادی در نقاط مختلف جهان به شمار می آید که با توجه به مناطق بکر و زیبای گردشگری روستایی می‌تواند به‌عنوان راهکاری اساسی در توسعه پایدار روستایی مطرح گردد. جزیره قشم بزرگ‌ترین جزیره خلیج‌فارس، با برخورداری از جاذبه‌های طبیعی شگفت انگیز و مکان‌های گردشگری منحصربه‌فرد هم‌جوار با سکونت‌های روستایی، مجموعه‌ای کم‌نظیر از گونه اکوتوریسم روستایی را ایجاد کرده است. از سوی دیگر فناوری اطلاعات و ارتباطات از عمده ترین معیارهای توسعه و پیشرفت اقتصادی و صنعتی و یکی از شاخص‌های توسعه پایدار محسوب می‌شود که بر جنبه های مختلف زندگی افراد و اجتماعات بشری تأثیر گذاشته است. این فناوری می‌تواند سهمی مهم در متنوع سازی اقتصادی داشته باشد و با ایجاد درآمد و اشتغال موجب توسعه مناطق روستایی گردد. از این رو تعیین یک راهبرد توسعه‌ای برای روستاها با رویکرد اکوتوریسم پایدار مبتنی بر فناوری اطلاعات ضروری می‌باشد. در این پژوهش در روشی توصیفی-تحلیلی به مطالعه تجربیات در زمینه توسعه اکوتوریسم روستایی قشم پرداخته و با استفاده از ماتریس SWOT، تجزیه‌وتحلیل برای تشخیص عوامل داخلی و خارجی انجام‌شده است. در این رویکرد با نگرش فناورانه، به‌منظور شناسایی نقاط ضعف و قوت و تهدیدها و فرصت‌ها، از روش دلفی استفاده شده و ظرفیت‌ها و محدودیت‌های اکوتوریستی جزیره قشم تعیین گردیده است. سپس از مدل مکمل QSPM برای اولویت‌بندی راهبردها و تعیین مناسبترین راهبرد بهره‌گیری شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد توسعه اکوتوریسم روستایی جزیره قشم باید بر اساس «راهبرد‌های تغییر جهت» با تمرکز بر فناوری اطلاعات و ارتباطات مورد برنامه‌ریزی و بازنگری قرار گیرد.